Η ασθένεια της σύγχρονης πόλης
Στην έξαρση του βρογχικού άσθματος, ειδικά στα παιδιά, οδηγεί ο σύγχρονος τρόπος ζωής, καθώς τα κρούσματα έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ υπολογίζεται ότι σήμερα στη χώρα μας πάσχουν από τη νόσο 500.000 άτομα.
Ερευνα που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας έδειξε ότι το 43% των πασχόντων από άσθμα εκτιμούν πως η πάθησή τους δεν ελέγχεται σωστά, ενώ το 50% δηλώνει ότι τους περιορίζει στη φυσική τους δραστηριότητα. Επίσης, το 20-30% αντιμετωπίζει δυσκολίες στην κοινωνική τους δραστηριότητα εξαιτίας του άσθματος.
Πάντως οι ειδικοί τονίζουν ότι το βρογχικό άσθμα μπορεί να ελεγχθεί, καθώς με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, μπορούν να ζουν μια απόλυτα φυσιολογική ζωή, χωρίς συμπτώματα και περιορισμό των δραστηριοτήτων τους.
Τι είναι άσθμα;
Ασθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση των αεραγωγών των πνευμόνων (βρόγχοι), η οποία προσβάλλει το περίπου 5% του πληθυσμού. Στα παιδιά, το ποσοστό είναι υψηλότερο και συνεχώς αυξάνεται. Το άσθμα χαρακτηρίζεται από δύσπνοια, συσφικτικό αίσθημα στο θώρακα, συριγμό κατά την εκπνοή και βήχα, συμπτώματα που οφείλονται στην ύπαρξη φλεγμονής και στη στένωση των αεραγωγών.
Το άσθμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά η αιτία εμφάνισης είναι ακόμη άγνωστη. Με την πάροδο του χρόνου οι αεραγωγοί των ασθματικών ασθενών γίνονται πιο ευαίσθητοι σε διάφορα ερεθίσματα (π.χ. σκόνη, καπνός, γύρεις, συναισθηματικές μεταπτώσεις κ.ά.) σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Το άσθμα σε πολλές περιπτώσεις είναι κληρονομική νόσος
Οι εξάρσεις άσθματος μπορεί να οφείλονται σε διάφορα αίτια, τα οποία ονομάζονται προκλητικοί παράγοντες, όπως ο κρύος αέρας, η έντονη άσκηση ή η συναισθηματική φόρτιση. Στους προκλητικούς παράγοντες ανήκουν και τα αλλεργιογόνα. Αυτά βρίσκονται στο περιβάλλον και περιέχουν ουσίες που προκαλούν αλλεργική αντίδραση.
Στα αλλεργιογόνα περιλαμβάνονται η γύρη των δέντρων, το τρίχωμα των ζώων, η οικιακή σκόνη, η ρύπανση, μερικές τροφές, τα αρώματα και ο καπνός του τσιγάρου.
Τα αλλεργιογόνα ευθύνονται για τη δημιουργία φλεγμονής στο εσωτερικό των αεραγωγών. Επίσης παρατηρούνται υπερέκκριση βλέννης και σύσπαση των μυών των αεραγωγών (βρογχόσπασμος), με αποτέλεσμα περιορισμό της ροής του αέρα κατά την αναπνοή.
Πόσο σοβαρό είναι το άσθμα;
Σε πολλές περιπτώσεις πολλοί ασθενείς δεν γνωρίζουν ότι έχουν άσθμα, υποεκτιμούν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους και δεν επισκέπτονται το γιατρό τους. Γενικά το άσθμα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών και περιορίζει τη συμμετοχή τους στις καθημερινές δραστηριότητες. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, το άσθμα μπορεί να είναι απειλητικό για τη ζωή, ειδικά αν δεν θεραπεύεται ικανοποιητικά ή έγκαιρα. Μάλιστα σε μερικούς ασθενείς, ένας παροξυσμός μπορεί να είναι τόσο σοβαρός ώστε να οδηγήσει στο θάνατο.
Πότε εμφανίζεται;
Σε αρκετές περιπτώσεις το άσθμα εκδηλώνεται κατά τη βρεφική ή την παιδική ηλικία των ασθενών. Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν συμπτώματα περιστασιακά (άνοιξη, φθινόπωρο), ενώ άλλοι καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Επομένως το άσθμα είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από περιόδους έξαρσης και περιόδους ύφεσης των συμπτωμάτων.
Πώς θεραπεύεται ;
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει θεραπεία που να επιτυγχάνει πλήρη ίαση της νόσου, όμως υπάρχουν διάφορες κατηγορίες φαρμάκων που βοηθούν στον έλεγχο και την ανακούφιση των συμπτωμάτων, βελτιώνοντας παράλληλα και την πνευμονική λειτουργία. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες αντιασθματικών φαρμάκων:
**Φάρμακα για προφυλακτική θεραπεία
** Ανακουφιστικά φάρμακα
Στην προφυλακτική αγωγή ανήκουν τα αντιφλεγμονώδη σκευάσματα που αποτελούν τη βάση της αντιασθματικής θεραπείας.
Τα εισπνεόμενα στεροειδή, σύμφωνα και με τις Διεθνείς Οδηγίες για την Αντιμετώπιση του Ασθματος (GINA 2002), έχουν την ισχυρότερη αντιφλεγμονώδη δράση και είναι θεραπεία πρώτης επιλογής ακόμη και για ασθενείς με ήπιο άσθμα. Οι ασθενείς ακόμη και αν δεν εμφανίζουν συμπτώματα πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν καθημερινά τη θεραπεία προφύλαξης. Ετσι, μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης μιας παρόξυνσης και με τον τρόπο αυτό μπορούν να έχουν μια φυσιολογική ζωή συμμετέχοντας σε όλες τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Η ανακουφιστική θεραπεία χορηγείται μόνο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, ενώ δεν θεραπεύει τη φλεγμονή των αεραγωγών. Τα φάρμακα αυτά ονομάζονται και βρογχοδιασταλτικά και ανακουφίζουν τους ασθενείς από τα συμπτώματα σε ελάχιστο χρόνο. Είναι όφελος για τους ασθενείς να χρησιμοποιούν βρογχοδιασταλτικά τα οποία προσφέρουν γρήγορη ανακούφιση από τα συμπτώματα και παράλληλα η δράση τους να διαρκεί για αρκετές ώρες.
Εξέλιξη στη θεραπευτική προσέγγιση του άσθματος αποτελεί η χορήγηση σταθερού συνδυασμού εισπνεόμενου κορτικοστεροειδούς με βρογχοδιασταλτικό μέσο μιας συσκευής εισπνοών, η οποία βοηθά στην απλοποίηση της φαρμακευτικής αγωγής, στον καλύτερο έλεγχο του άσθματος και στη βελτίωση της συμμόρφωσης των ασθενών στη θεραπεία.
