Επιστήμονες στον Καναδά ανακάλυψαν μια πρωτεΐνη η οποία μπορεί να σταματήσει τη βλάβη στο DNA.
Το εύρημα αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη εμβολίων κατά του καρκίνου, αλλά και καλλιεργειών ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή.Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Western στον Καναδά, εντόπισαν αυτή την πρωτεΐνη, η οποία ονομάζεται DdrC (DNA Damage Repair Protein C), σε ένα αρκετά κοινό βακτήριο που ονομάζεται Deinococcus radiodurans (D. radiodurans). Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Nucleic Acids Research», το D. radiodurans έχει την ικανότητα να επιβιώνει σε συνθήκες που βλάπτουν το DNA. Για παράδειγμα, μπορεί να αντέξει επίπεδα ακτινοβολίας 5.000 έως 10.000 φορές ισχυρότερα από αυτά που θα σκότωναν ένα ανθρώπινο κύτταρο. Είναι επίσης εξαιρετικά αποτελεσματικό στην επιδιόρθωση του DNA.
Μια άλλη αξιοσημείωτη ικανότητα του DdrC είναι ότι λειτουργεί αυτόνομα σε αντίθεση με τις περισσότερες πρωτεΐνες στα κύτταρά μας οι οποίες πρέπει να συνεργαστούν με άλλες πρωτεΐνες. Οι ερευνητές θέλησαν να δουν αν το DdrC θα μπορούσε να «δανείσει» τις υπερδυνάμεις του σε άλλους οργανισμούς. Το εισήγαγαν στο E. coli, ένα κοινό βακτήριο που χρησιμοποιείται συχνά σε εργαστηριακά πειράματα. Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά – το E. coli έγινε πάνω από 40 φορές πιο ανθεκτικό στη ζημιά από την υπεριώδη ακτινοβολία.
Ο ερευνητής εξήγησε ότι, θεωρητικά, αυτό το γονίδιο θα μπορούσε να εισαχθεί σε οποιονδήποτε οργανισμό –φυτά, ζώα ή και ανθρώπους– και να αυξήσει την ικανότητα αυτού του ζωντανού όντος να επισκευάσει το DNA του.
Το «άγιο δισκοπότηρο» της Βιοτεχνολογίας
«Η ικανότητα αναδιάταξης και επεξεργασίας και χειρισμού του DNA με συγκεκριμένους τρόπους είναι το ιερό δισκοπότηρο της βιοτεχνολογίας», δήλωσε ο ερευνητής.
«Τι θα γινόταν αν είχατε ένα σύστημα σάρωσης όπως το DdrC που περιπολούσε τα κύτταρά σας και εξουδετέρωνε τη ζημιά όταν συνέβαινε; Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση ενός πιθανού εμβολίου κατά του καρκίνου» σημείωσε.
Ωστόσο, το DdrC μπορεί να είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι διαθέτει και άλλες χρήσιμες πρωτεΐνες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποκαλύψουν νέους τρόπους προστασίας και επιδιόρθωσης του DNA, οδηγώντας σε ανακαλύψεις που δεν μπορούμε καν να φανταστούμε ακόμη.
Αυτή η πρωτοποριακή έρευνα δεν θα ήταν δυνατή χωρίς κάποιο σοβαρά υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό. Η ομάδα χρησιμοποίησε την πιο ισχυρή πηγή ακτίνων Χ που υπάρχει στον Καναδά. Αυτή η προηγμένη τεχνολογία επέτρεψε στους επιστήμονες να δημιουργήσουν το τρισδιάστατο σχήμα της πρωτεΐνης DdrC. Το επόμενο βήμα είναι να καταλάβουν πώς λειτουργεί αυτή η «υπερδύναμη» που προστατεύει το DNA.
«Η DdrC είναι μόνο μία από τις εκατοντάδες δυνητικά χρήσιμες πρωτεΐνες που διαθέτει αυτό το βακτήριο. Το επόμενο βήμα είναι να δούμε τι άλλο χρησιμοποιεί για να διορθώσει το δικό του γονιδίωμα – γιατί σίγουρα θα βρούμε πολλά περισσότερα εργαλεία τα οποία δεν έχουμε ιδέα πώς λειτουργούν ή πώς θα μπορούσαμε να τα χρησιμοποιήσουμε», κατέληξε ο ερευνητής.
